Bài thuốc Thông quan tán – Xuất xứ Đan khê tâm pháp phụ dư – Tác dụng Thông quan, khai khiếu
Mục Lục
1. Thành phần bài thuốc – Tác dụng chủ trị
| Tế tân | Tạo giác |
Cách dùng: Lượng bằng nhau. Tán bột, hòa đều, lúc dùng thổi vào mũi gây hắt hơi (nhảy mũi).
Tác dụng: Thông quan, khai khiếu.
Chủ trị: Trị hôn mê bất tỉnh.
Kiêng kỵ: Hôn mê, chứng thoát, chấn thương sọ não không dùng.
2. Phân tích bài thuốc – Ứng dụng lâm sàng
Phân tích bài thuốc
Thông quan tán dùng Tạo giác đế khu đờm; Tế tán thông khiếu, thối vào mũi để thông khai Phế khiếu, vì Phê chủ khí toàn thân, gây hắt hơi làm cho Phế khí được tuyên thông thì chứng hết
Ứng dụng lâm sàng
Trên lâm sàng bài này chỉ dùng trong trường hợp cấp cứu chứng trúng phong hoặc đờm quyết, thường gặp ở bệnh nhân hysteria, cơn động kinh, tự nhiên ngã lăn bất tỉnh nhân sự, hàm răng nghiến chặt, đờm khò khè, sùi bọt mép, thuộc chứng bế, chứng thực.
Bài này chỉ dùng cấp cứu, sau khi bệnh nhân đã tỉnh, phải xem nguyên nhân hôn mê để dùng thuốc cho thích hợp.
3. Trích dẫn y văn
Phàm trúng phong bế chứng, hoặc đờm quyết, bỗng nhiên miệng câm khí tắc, mê man không biết gì, đều có thể dùng để thổi vào mũi cho hắt hơi. Vì Phế chủ khí cả toàn thân, Phế khí bế tắc thì các khí đểu bế, cho nên hôn mê, câm. Hắt hơi được là Phế khí tuyên thông, khí cơ thông sướng, có thể tỉnh táo lại. Đây là một phương pháp cấp cứu khi lâm sàng, lại nữa trúng phong bế chứng, dùng để cho hắt hơi có được tác dụng hay không, thường có thể từ đó xem xét tiên lượng tốt hay xấu, cho nên người xưa có câu nói: “Có hắt hơi thì trị được, không hắt hơi, thì Phế khí đã tuyệt, không trị được nữa” (Thượng Hải phương tễ học).
Xem thêm: