Bài thuốc Tang phiêu tiêu tán – Xuất xứ Bản thảo thuật nghĩa – Tác dụng Điều bổ Tâm Thận, sáp tinh chỉ di
Mục Lục
1. Thành phần bài thuốc – Tác dụng chủ trị
| Tang phiêu tiêu (quân) 40g | Long cốt (thần) 40g |
| Xương bồ (tá) 40g | Đảng sâm (tá) 40g |
| Đương quy (tá) 40g | Viền chí (tá) 40g |
| Phục thần (tá) 40g | Quy bản (tẩm giấm nướng) (tá) 40g |
Cách dùng: Tán bột mịn, dùng Đảng sâm làm thang uống, mỗi lần 8-12g, trước lúc ngủ. Có thể dùng làm thuốc thang.
Tác dụng: Điều bổ Tâm Thận, cố tinh chỉ di niệu.
Chủ trị: Trị chứng di tinh, mộng tinh hoặc di niệu (đái dầm, đái són, đái nhiều lần) do Tâm Thận bất túc.
Kiêng kỵ :Nếu do hạ tiêu hoả thịnh gây nên tiểu nhiều lần, nước tiểu đỏ, tiểu rít, đau; hoặc do Tỳ thận dương hư, tiểu nhiều hoặc tiểu không cầm được, đều không nên dùng bài này.
2. Phân tích bài thuốc – Ứng dụng lâm sàng
Phân tích bài thuốc
Tang phiêu tiêu bổ Thận, cố tinh, chỉ di niệu, là chủ dược; Phục thần, Viễn chí, Xương bồ định Tâm an thần; Đẳng sâm, Đương quy song bổ khí huyết; Long cốt, Quy bản điều hoà Tâm Thận, các vị thuốc phôi hợp có tác dụng điều hoà Tâm Thận, bổ ích khí huyết, định Tâm an thần, cố tinh, chỉ di niệu.
Ứng dụng lâm sàng
Bài thuốc này trị các chứng tiểu nhiều lần, tiểu đêm, đái dầm, tiểu không tự chủ hoặc di tinh, mộng tinh do Tâm, Thận bất túc có kết quả tốt.
+ Trường hợp di niệu có thể thêm Phúc bồn tử} ích trí nhân.
+ Nếu di tinh, mạch Hư Nhược, thêm Sơn thù, Sa uyển tật lê.
Bài này dùng có kết quả đối với các chứng tiểu đêm, đái dầm, hoạt tinh, mất ngù, hay quên, tim hồi hộp do Tâm, Thận bất túc, suy nhược thần kinh.
3. Nghiên cứu lâm sàng Tang phiêu tiêu tán
+ Trị tiểu nhiều, tiểu không tự chủ: Dùng bài này hợp với bài ‘Súc tuyền hoàn’, đổi thành thuốc thang sắc uống, đã trị 15 ca. Kết quả: Khỏi 11, đờ 4. Có 3 ca uống 20 thang, 7 ca uống 30 thang, 5 ca uông 40 thang (Chiết Giang trung y tạp chí 1, 1985).
+ Trị trỏ nhỏ đái dầm, tiểu nhiều: Trị 51 ca. Kết quả: Uống 2-7 ngày, khỏi 49, cổ 2 ca không đến báo kểt quá (Hắc Long Giang trung y dược , 1, 1990).
+ Trị sa tử cung: Dùng bài này, thêm Hoàng kỳ 24g, Thăng ma 9g, Sài hồ 9g, sắc uống. Bên ngoài dùng ích mẫu thảo 15g, Chỉ xác 15g, nấu lấy nước rửa. Kết quả: Uống 4 thang, tử cung co lại.
Dùng tiếp bài thuốc gia giảm thêm, uống 3 thang nữa, khỏi bệnh (Quảng Đông trung y 1, 1950).
4. Trích dẫn y văn
Tiểu nhiều lần, có khi thuộc hoả thịnh ở dưới, có khi thuộc hạ tiêu hư không kiên cố. Nhưng có hoả khí thì tất nhiên tiểu tiện ngắn, đỏ, hoặc sáp, đau. Tinh không kiên cố, cũng có khi vì thuỷ hoả không giao nhau, hoặc Tỳ thận khí yếu, khi muốn đi tiểu thì không nín được, người già, trẻ em thường hay có chứng của phương này là thuỷ hoả không giao nhau, tâm thận không đủ mà gây ra. Tâm khí không đủ thì tâm thần hoảng hốt mà hay quên, thận hư không giữ kín được thì tiểu nhiều lần hoặc tiểu không tự chủ. Bài này có đủ tác dụng bổ thận cố tinh, dưỡng tâm an thần, giao thông tâm thận, điều hoà khí huyết, đối với các chứng tâm thận không đủ, hoảng hốt, hay quên, hình sắc tiều tuỵ, tiểu nhiều lần, và tiểu không tự chủ, di tinh, bệnh tình thiên về hư nhiệt, rất thích hợp (Thượng Hải phương tễ học).
Nguồn: L/y Hoàng Duy Tân
Xem thêm: