Bạn đã bao giờ từng trải qua trạng thái hay ngủ mơ (Chứng hay nằm mộng) chưa?. Bạn có biết ngủ mơ là gì không? Nó ảnh hưởng gì đến cơ thể của bạn và làm sao để hết ngủ mơ.
Mục Lục
A. Tây y nhìn nhận như thế nào về ngủ mơ
1. Ngủ mơ là gì?
Ngủ mơ có thể tạm hiểu là những ảo giác xảy ra trong một số giai đoạn nhất định của giấc ngủ như những hình ảnh, âm thanh hoặc những cảm xúc mãnh liệt. Hiện tượng ngủ mơ không chỉ xảy ra ở con người mà nó được ghi nhận xảy ra ở hầu hết các động vật có vú và các loài chim.
Hầu hết giấc mơ những sự việc trong giấc mơ xảy ra không có logic. Và sau khi tỉnh dậy khoảng 5 phút hầu như chúng ta chẳng nhớ gì về nội dung của giấc mơ.
Tuy nhiên có một số giấc mơ sẽ vô cùng thực tại, sự việc hết sức logic. Và sau khi thức dậy họ vẫn sẽ nhớ được 100% nội dung giấc mơ. Khoa học gọi đây là giấc mơ trong suốt, trong khi tôn giáo lại giải thích khác về điều này.
Thông thường giấc mơ chỉ là hiện tượng sinh lý bình thường , và bạn không cần phải quan tâm tới nó. Tuy nhiên trong nhiều trường hợp giấc mơ là do bệnh lý mạng lại. Ví như bạn bị bóng đè nhiều, hay mơ thấy ma quỷ, hay giật mình và dễ tỉnh giấc v.v..
2. Tại sao chúng ta lại mơ?
Đầu tiên chúng ta hãy tìm hiểu về chu kỳ của giấc ngủ. Có thể bạn thấy rằng không có gì thay đổi khi bạn ngủ, nhưng thực tế cơ thể trải qua rất nhiều thay đổi phức tạp khi đang ngủ.
Chu kỳ giấc ngủ bao gồm 4 giai đoạn: ru ngủ, ngủ nông, ngủ sâu và ngủ REM (giai đoạn chuyển động mắt nhanh). Thời lượng của mỗi giai đoạn là 90 phút. Nếu bạn ngủ 7 tiếng, thì trung bình bạn sẽ trải qua 4 lần chu kỳ giấc ngủ.
Giai đoạn ru ngủ:
Đây là giai đoạn cơ thể mơ màng đi vào giấc ngủ. Trong giai đoạn này người ngủ dễ bị đánh thức bởi các yếu tố ngoại lai như tiếng ồn, ánh sáng, mùi vị, … Đôi với một số người khó vào giấc ngủ thì đây là giai đoạn rất quan trọng.
Giai đoạn ngủ nông:
Giai đoạn này người ngủ ở trạng thái thư giãn hơn, ngủ sâu hơn và khó bị đánh thức hơn. Trung bình một người bình thường giai đoạn này sẽ chiếm khoảng 45- 55% thời lượng giấc ngủ.
Giai đoạn ngủ sâu:
Đây là giai đoạn chúng ta chìm vào giấc ngủ sâu nhất. Trong giai đoạn này người ngủ sẽ không dễ tỉnh giấc. Đây là giai đoạn quan trọng nhất của giấc ngủ, các sóng não delta bắt đầu xuất hiện, cơ thể bắt đầu gửi tín hiệu để sửa chữa các vùng bị tổn thương của cơ thể, đồng thời tăng cường hệ miễn dịch, và giúp bộ não củng cố các thông tin nhận được khi thức.
Giai đoạn REM: (chuyển động mắt nhanh)
Đây là giai đoạn mà giấc mơ xuất hiện. Ở giai đoạn này não tăng hoạt động và cơ bắp được thư giãn hoàn toàn. Giai đoạn giúp xử lý thông tin, và phát triển các kỹ năng cảm xúc cũng như sáng tạo cho con người.
Sở dĩ giấc mơ xảy trong giai đoạn REM, vì đây là giai đoạn bộ não hoạt động mạnh nhất. Điều này dẫn đến thể kích hoạt những giấc mơ trong tâm trí người ngủ.
Trên lý thuyết là như vậy. Nhưng cho đến nay, phạm trù “ngủ mơ” vẫn còn rất nhiều điều bí ẩn mà các nhà khoa học chưa thể giải thích.
Giấc ngủ có vai trò quan trọng trong cuộc sống
3. Giấc mơ ảnh hưởng tới cơ thể như thế nào
Đối với những giấc mơ (Chứng hay nằm mộng) do bệnh lý mang lại chúng xảy ra thường xuyên, và có ảnh hưởng không tốt tới sức khỏe con người.
Một số ảnh hưởng có thể kế đến như:
– Ảnh hưởng tới giấc ngủ
– Mệt mỏi khi tỉnh giấc
– Gây khủng hoảng tâm lý, lo lắng. Do không ít người cho rằng giấc mơ là điềm báo cho chuyện gì đó
– Ảnh hưởng đến công việc và cuộc sống hàng ngày.
4. Làm thế nào để ngủ ngon giấc ?
Các khoa học gia cho rằng giấc mơ liên quan đến các bệnh lý ở hệ hô hấp, tim mạch và thần kinh. Vì vậy, muốn có một giấc ngủ ngon trước hết cần loại bỏ những nguyên nhân bệnh lý gây ra.
Tiếp theo ngay cả khi bạn không mắc các bệnh lý trên thì cũng nên có một lối sống sinh hoạt lành mạnh.
+ Không dùng chất kích thích trước khi ngủ
+ Không xem những phim ghê sợ vào buổi tối
+ Thả lỏng cơ thể, gác lại những suy nghĩ và lo lắng trước khi ngủ
B. Ngủ mơ theo Y học cổ truyền
1. Khái niệm Ngủ mơ
Ngủ mơ nằm trong chứng Hay mộng trong Đông y. Chỉ chứng trạng trong giấc ngủ mơ mộng liên miên, thậm chí gặp những chuyện kinh hãi. Khi tỉnh dậy cảm thấy khó chịu không thoải mái. Người bình thường đôi lúc ngủ mơ, lúc tỉnh dậy không cảm thấy khó chịu là bình thường.
Chứng này trong Sách Tố vấn gọi là “Vọng mộng”, trong Linh khu gọi là “Thiện mộng”. Đời sau các y gia gọi là “Đa mộng”.
Chứng hay nằm mộng
2. Các nguyên nhân gây thường gặp
Chứng hay nằm mộng hay ngủ mơ là một trong những hiện tượng khi ngủ. Vì vậy cũng như các chứng có liên quan tới giấc ngủ khác, nguyên nhân gây chứng hay mơ cũng chủ yếu liên quan tới 3 tạng Tâm, Can, Thận
– Tâm Tỳ đều hư:
Do Tỳ mất kiện vận, nguồn hóa sinh khí huyết hư suy, không đủ sức bổ trợ cho Tâm mà cả hai tạng đều hư. Lâm sàng có chứng sắc mặt trắng nhợt, hồi hộp, hay quên, mất ngủ hay mê, ăn kém , bụng trướng khó tiêu, đại tiện nhão, người mệt mỏi, chất lưỡi nhạt, mạch nhu tế.
Pháp trị: Kiện Tỳ dưỡng Tâm
Phương trị: Quy Tỳ thang gia giảm.
– Tâm Thận bất giao:
Do Tâm hỏa và Thận thủy không giao tiếp với nhau, Thận thủy không thông với Tâm hỏa ở trên, thủy suy hỏa vượng, nên thần không yên mà hay nằm mộng.
Lâm sàng có chứng phiền táo mất ngủ, ngủ được thì hay mơ, triều nhiệt, mồ hôi trộm, lưỡi đỏ ít rêu, mạch tế sác.
Pháp trị: giao thông Tâm Thận, Phương trị Hoàng liên A giao thang.
– Hỏa quấy rối ở trong:
Thuộc Thực chứng thường do tình tự không thoải mái, uất ức cáu giận mà phát hảo. Có thể do Can tạng, hoặc Tâm tạng hóa hỏa. Phần nhiều do Can khí uất hóa hỏa hun đốt tân dịch. Can nằng ngay dưới Tâm, Can hóa hảo thì ảnh hưởng tới Tâm mà tinh thần bất an, ngủ hay mê.
Lâm sàng có chứng hay nằm mộng, nói mê, dễ cáu giận, chất lưỡi đỏ, rêu vàng nhớt, mạch Sác.
Pháp trị: Thanh nhiệt tả hỏa an thần
Phương trị:
+ Nếu tự Tâm có hóa: Hoàng liên tả tâm thang gia vị
+ Nếu Can có hỏa: Long đởm tả can thang gia vị
– Tâm Đởm khí hư:
Do bị kinh hãi đột ngột, hay tinh thần căng thẳng sợ sệt, hại đến Tâm Đởm, tinh thần không yên mà hay nằm mộng.
Lâm sàng có chứng hay mộng những thứ ma quỷ, kinh sợ, dễ bị giật mình tỉnh giấc, tinh thần hoảng hốt không yên, hay sợ, lưỡi nhợt, mạch tế nhược.
Pháp trị: Ích khí trấn kinh, ninh Tâm an thần, Phương trị Toan táo nhân thang gia giảm, Chu sa an thần hoàn.
3. Xoa bóp bấm huyệt châm cứu
+ Ẩn bạch + Lệ Đoài (Vi.45) trị ngủ hay mơ (Bách Chứng Phú).
+ Thần môn chủ trị: Trị hay mơ, mất ngủ, hồi hộp, động kinh, Hysteria, hay quên.
+ Tam âm giao + Nội Quan, Thần Môn trị mất ngủ.
+ Tả Túc khiếu âm, Thái xung để sơ can hỏa
+ Tả Lao cung, Âm khích, Chi câu thanh Tâm hảo
4. Trích dẫn y văn
+ Can khí thịnh thì hay mê thấy cáu giận.
Phế khí thịnh thì hay mê thấy sợ sệt, la khóc, bay bổng.
Tâm khí thịnh thì hay mê thấy cười cợt, sợ sệt.
Tỳ khí thịnh thì hay mê thấy ca nhạc, thân thể nặng nề khó nhắc.
Thận khí thịnh thì hay mê thấy lưng và cột sống như vay mượn.
Trong 12 điều thịnh, dùng phép tả thì khỏi ngay. (Linh khu ).
+ Người ta khi tiếp xúc với sự việc ảnh hưởng trực tiếp đến thần thì hay mộng. “Thần” liên quan đến sự việc, hồn phách nhân đó mà không yên, không yên thì bay bổng, mắt nhắm mà hay mộng. Huống chi lại bị thất tình quấy rối, lục dâm (lục tà) cảm nhiễm, Tâm khí một khi bị hư sẽ cảm ứng theo. Ngạn ngữ có câu: ban ngày tiếp xúc gì, ban đêm mơ cái ấy, quả đúng như vậy (Tạp bệnh nguyên lưu tê chúc).
+ Tâm Đởm đều khiếp, động đến việc thì dễ sợ hãi, mộng nhiều việc bất thường (Thẩm thị tôn sinh thư)
Có tham khảo tài liệu của Lương Y Nguyễn Thiên Quyến
Xem thêm: