Bài thuốc hương tô tán. Xuất xứ Hoà tễ cục phương. Tô diệp vị cay, ôn, thơm, có tác dụng giải biểu, lý khí, điều trung là chủ dược làm quân; Hương phụ lý khí, giải uất trệ làm thần.
Mục Lục
1. Thành phần bài thuốc
| Tồ diệp 160g | Hương phụ 160g |
| Trần bì 80g | Chích tháo 40g |
2. Công dụng của bài thuốc Hương tô tán
Tác dụng : Phát hãn, giải biểu, lý khí, hòa trung.
Chủ trị: Trị ngoại cảm phong hàn, kiêm khí trệ, có các triệu chứng nóng, sợ lạnh, đau đầu, ngực, bụng đầy tức, chán ăn, không ra mồ hôi, rêu lưỡi trắng mỏng, mạch Phù.
Cách dùng: Tán bột, mỗi lần (lùng 12g, sắc uống. Có thể dùng làm thuốc với liều lượng giảm bớt.
Kiêng kỵ: Âm hư dùng thận trọng
3. Phân tích bài thuốc
– Tô diệp vị cay, ôn, thơm, có tác dụng giải biểu, lý khí, điều trung là chủ dược làm quân;
– Hương phụ lý khí, giải uất trệ làm thần;
– Tô diệp Hương phụ phối hợp với nhau có tác dụng điều sướng khí cơ, trừ tà khí ra ngoài.
– Trần bì lý khí, giảm đau tức bụng, ngực làm tá;
– Cam thảo điều hoà các vị thuốc làm sứ.
4. Ứng dụng lâm, sàng
Bài thuốc trị có hiệu quả chứng cảm mạo kèm rối loạn tiêu hoá.
Gia giảm:
+ Nếu phong hàn nặng, nghẹt mũi, chảy nước mũi trong, thêm Thông bạch, Sinh khương.
+ Đau đầu, thêm Mạn kinh tử, Bạch tật lê để sơ phong, chỉ thống.
+ Nếu khí nghịch gây nên ho và đờm nhiều, thêm Tô tử, Bán hạ để giáng khí, hoá đờm.
+ Tô diệp, Hương phụ, Trần bì đều có tác dụng lý khí, giải uất, dùng tốt cho chứng đau bụng do khí trệ. Nếu đau bụng đầy tức, thêm Hậu phác, Chỉ xác. Ăn không tiêu, thêm Kê nội kim, Thần khúc để tiêu thực đạo trệ.
5. Trích dẫn y văn
Khi dùng bài này nếu biểu hàn nặng thì có thể linh hoạt thêm thuốc giải biểu, bài ‘Hương tô xị thang’ của Du Căn Sơ dựa vào bài này, thêm Thông bạch, Đậu xị mà thành, tác dụng phát hãn giải biểu của nó so với bài này thì mạnh hơn (Thượng Hải Phương tễ học)
Nguồn L/y Hoàng Duy Tân
Xem thêm: