Đạo hãn là hiện tượng mồ hôi ra đầm đìa khi ngủ. Trước nay đạo hãn vẫn được cho có nguyên nhân từ âm hư. nhưng thực tế có phải chỉ âm hư mới gay đạo hãn không? Mời các bạn cùng đọc Bệnh án điều trị Đạo hãn dưới đây.
Đạo hãn dương khí thượng nghịch và dương không nhập âm
<Hoàng đế Nội kinh> viết: “Dương nhập chị vu âm bệnh tĩnh, Lại viết “Xung mạch vi bệnh, nghịch khí lý cấp”.
Đối với một tác phẩm kinh điển như <Hoàng đế Nội kinh>, chúng ta nên cách nhìn nhận thế nào? Thầy tôi nói, lấy thông kinh làm mục đích chữa bệnh, vì thế lý luận không phải dùng để nghiên cứu, mà để dùng chính trong thực tế lâm sàng chữa bệnh cho bệnh nhân.
Chúng ta học Đông y, ngày ngày nói về âm dương. Kỳ thực giữa trời đất này, thứ âm dương lớn nhất là gì? Chính là ngày và đêm! Ngày và đêm, luôn tương hỗ, tiêu trưởng chuyên hóa lẫn nhau, chính là đạo lý của âm dương. Vì thế, khi bạn điều lý bệnh tật trong tạng phủ, thì phải biện đến âm dương, cũng như sự biến đổi của thời gian, để không làm tổn hại đến cái lý của thiên địa.
Ban ngày là dương động, chúng ta nên để cho cơ thể hoạt động. Đến đêm là âm tính thì chúng ta nên đi ngủ, để cơ thể tâm hồn trầm tĩnh. Như vậy mới đúng như <Âm phù kinh> dạy, dựa theo trời mà hành đạo … thiên địa mà hoạt động thì vô bệnh. Cứ an bài theo những phép tắc tự nhiên của thiên địa ây thì thắng bại bệnh tật sẽ không còn là lý thuyết sách vở nữa.
Chứng đạo hãn trong Đông y
Có một bệnh nhân nam 38 tuổi, buổi tối bị đạo hãn đã nhiều năm nay. Trước đây mỗi ngày ngủ dậy đều phải thay áo, mồ hôi chảy ra cứ như suối vậy. Có những lúc nửa đêm tỉnh dậy không ngủ được nữa, cả người phiền táo bất an. Nhiều năm như vậy khiến anh ta cảm thấy tinh thần mỏi mệt, không phấn chấn.
Đông y cho rằng, mồ hôi là dịch của tâm, đổ mồ hôi lâu dài như vậy sẽ làm thương đến huyết của Tâm. Chứng tự hãn này của bệnh nhân đã được điều trị qua pháp tư âm, hiệu quả không rõ rệt. Lại dùng Ngọc bình phong tán, cố biểu khí, công hiệu cũng rất hạn chế. Vậy rốt cục nên làm thế nào?
Thầy tôi sau khi bắt mạch cho bệnh nhân bèn nói hai mạch thốn đều kháng đến cực đại. Trị pháp của chứng hãn không nên giới hạn vào âm hư hay dương hư, chúng ta phải thoát ra khỏi cái khuôn khổ đó. Trước tiên phải để cái khí huyết đang kháng lên đó hạ được xuống, dương khí đó có thể nhập âm, khiến bệnh nhân ngủ ngon đã, sau đó mới tính tiếp..
Sau đó thấy tôi kê cho bệnh nhân Trường lục vị gồm Hỏa ma nhân, Trư giáp, Khổ sâm, Ngải diệp, Hồng đằng, Kê thi đằng[mfn]Kề thi đằng là thân cây mơ lông dại[/mfn], gia Tang diệp, Trúc nhự, Trạch tả, Sài hồ, Hoàng cầm, Bán hạ, Hồng sâm, Ngô công, Xuyên phá thạch[mfn]Xuyên phá thạch là rễ cây mỏ quạ[/mfn]. Tất cả 3 tễ.
Điều trị qua một thời gian, chứng hãn lâu năm của bệnh nhân thuyên giảm, chính anh ta cũng cảm thấy khó lý giải. Sau đó bệnh nhân lại đến phòng khám để trị bệnh, nhưng là bệnh về tuyến tiền liệt, chứng bệnh đạo hãn của anh ta đã không còn là vấn đề nữa,
Thầy tôi nói, chúng ta không có dược liệu tư âm trong thang thuốc, cũng không dùng phép trị tự hãn. Cách nói “đạo hãn là do âm hư, tự hãn là do dương hư” như vậy không toàn diện. Trên lâm sàng chúng ta gặp rất nhiều bệnh nhân có chứng hãn đều do khí ở bên ngoài không nhập vào bên trong, dương khí không nhập vào âm phận. Vì thế chúng ta dùng pháp Thông tràng giang trọc, làm cho dương nhiệt ở nửa người trên quy về trong tạng phủ, theo trọc âm mà bài tiết ra ngoài. Như vậy một khi khí cơ theo khuôn phép, buổi tối tự nhiên sẽ ngủ được, giấc ngủ tốt rồi thì có thể thu được công hiệu, mồ hôi không tràn ra bên ngoài nữa.
Chúng ta thử nghĩ xem, tại sao mồ hôi có thể tràn ra bên ngoài, tại sao mạch lại phù thực, tại sao trọc hòa lại thượng nghịch, dương vì sao không nhập vào âm? Thì ra trường đạo bên dưới bị ngưng trở, nên đi xuống không thể đi xuống, khiến cho mọi thứ phản nghịch lên trên. Giống lỗ thoát nước bên dưới bị tắc thì thủy sẽ tràn trề ra ngoài. Cơ thể con người điều lý được thân nhiệt đều nhờ vào trường đạo hạ giáng. Trường đạo là cái lỗ thoát bên dưới, một khi bị ngăn trở, trọc hỏa tất sẽ thượng nghịch lên.
Nghịch lên tâm phế tất phiền, nghịch lên vị tật sôi bụng, nghịch lên hung hiếp tất thống, nghịch ra ngoài cơ biểu tất chưng tân dịch mà làm ra mồ hôi. Các chứng bệnh biến hóa muôn hình vạn trạng, nhìn tưởng khó điều trị, không biết từ đâu mà đến, kỳ thực chỉ cần trường đạo thông, trọc nhiệt phía trên tất có đường mà hạ hành.
Trị bệnh nhất thiết phải nắm được điểm trọng yếu. Lĩnh ngộ y đạo cần lĩnh ngộ được đại đạo trong y học, không cần câu nệ vào những điều nhỏ nhặt. Từ thiên địa âm dương đến cơ thể, thân trên ngực là dương, thân dưới bụng là âm, ngực dương không nhập vào bụng âm tất bên ngoài bức bách tân dịch làm thành mồ hôi, nhiều tâm mà phiền. Nên sớm thông tạng giáng trọc, làm dương nhập âm, tất cả các chứng sẽ được trị hết.
Nguồn: Nhậm Chi Đường
Xem thêm: