Bài thuốc Bại độc tán thêm Nhân sâm gọi là Nhân sâm bại độc tán – Xuất xứ: Tiểu nhi dược chứng trực quyết
Mục Lục
1. Thành phần bài thuốc – Tác dụng chủ trị
| Độc hoạt (quân) 4 – 8g | Khương hoạt (quân) 4 – 6g |
| Sài hồ (thần) 4 – 8g | Xuyên khung (thần) 4 – 8g |
| Phục linh (tá) 6-12g | Tiền hồ (tá) 6-12g |
| Đảng sâm (tá) 6-12g | Chí xác (tá) 4 – 6g |
| Cát cánh (tá) 4 -12g | Cam thảo (tá) 2-4g |
| Gừng tươi 3 lát (tá sứ) | Bạc hà 4g (tá sứ) |
Cách dùng: Sắc uống
Ghi chú: Theo cổ phương các vị thuốc lượng bằng nhau, tán bột, mỗi lần uống 8g
Tác dụng: ích khí giải biểu, tán phong, trừ thấp.
Chủ trị: Trị bệnh nhân chính khí suy, bị ngoại cảm phong hàn thấp, có những triệu chứng sốt, sợ lạnh, không có mồ hôi, đầu và gáy đau cứng, chân tay nhức mỏi, ngực đầy tức, mũi nghẹt, nói khàn, ho có đờm, rêu lưỡi dày nhớt, mạch Phù.
2. Phân tích bài thuốc – Ứng dụng lâm sàng
Phân tích bài thuốc
Khương hoạt, Độc hoạt, có tác dụng giải biểu, tán phong hàn thấp; Xuyên khung phối hợp với Khương hoạt, Độc hoạt trị đau đầu, đau cơ thể; Đảng sâm ích khí, kiện Tỳ; Bạch linh trừ thấp, hoá đờm; Tiền hồ, Cát cánh, Chỉ xác, lý khí làm giảm tức ngực, chỉ khái, hoá đờm; Sài hồ, Bạc hà, Sinh khương giải biểu, Cam thảo điều hoà các vị thuốc.
Ứng dụng lâm sàng
Trị kiết lỵ giai đoạn đầu có biểu chứng như sốt, sợ lạnh, đau đầu, đau chân tay, rêu lưỡi trắng nhợt.
Gia giảm:
Những bệnh nhân cơ thể khoẻ, có thể bỏ Đảng sâm, thêm Kinh giới, Phòng phong gọi là bài ‘Kinh phòng bại độc tán’ (Y học chính truyền).
Bài này có thể trị ung nhọt mới bắt đầu có biểu chứng.
Bài này bỏ Đảng sâm, thêm Kim ngân hoa, Liên kiều gọi là bài ‘Ngân kiều bại độc tán’ (Y phương tập giải), dùng trị bệnh ung nhọt mới bắt đầu sưng đỏ, đau mà có biểu chứng.
Bài này có hiệu quả rất tốt trong việc điều trị bốn mùa cảm mạo
(Thang đầu ca quát).
3. Bài ca Nhân sâm bại độc tán
| Nhân sâm bại độc Phục linh, Thảo,
Chỉ, Cát, Sài, Tiền, Khương, Độc, Khung, Bạc hà thiếu hử Khương tam phiến, Tứ thời cảm mạo hữu ky công, Khứ Sâm danh vị Bại độc tán’ Gia nhập tiêu phong trị diệc đồng, |
Nhân sâm bại độc’ Phục linh này,
Chỉ xác, Sài hồ, Khương, Độc đây, Xuyên khung, Cát cánh, Tiểu hổ, Thảo (Cam), Sinh khương 3 lát, Bạc hà cay, Sâm bỏ đi rồi Bại độc thay Diệt trừ phong thấp thế rnà hay, |
Nguồn: L/y Hoàng Duy Tân
Xem thêm: